Mustafa Melikyan, Devrim sonrası İranında ortaya çıkan “İslami Entelektüalizm” hareketinin önde gelen temsilcilerinden birisidir. Bu hareket gelenek ile modernite karşılaşması ve çatışmasına bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Buna göre geleneğin özünü dindarlık, modernliğin özünü ise akılcılık oluşturmaktadır. Dolayısıyla çözüm de dindarlık ile akılcılığı uzlaştırmaktan geçmektedir.
Mustafa Melikyan da başlarda tıpkı Abdülkerim Suruş ve Müctehid Şebusteri gibi bu çözüm yolunu benimsemiş olsa da zamanla bunun mümkün olmadığı sonucuna varmış ve yollarını “İslami Entelektüalizm” hareketinden ayırmıştır. Ona göre dindarlık ile akılcılığın cem edilebilmesi mümkün değildir. Zira dindarlığın özünü taabbud, akılcılığın özünü ise delile tabi olma oluşturmaktadır. Ve bu ikisinin bir arada olabilmesi mümkün değildir.
Melikyan ise, “Aklaniyet ve Maneviyat” projesiyle öne çıkmakta ve bunun Müslümanların en temel modern sorununu çözdüğünü iddia etmekte; hatta bunun sadece İslam değil bütün dinler açısından geçerli olduğunu da savunmaktadır...
Türkçeye kazandırdığımız bu ilk eseri, hacim olarak küçük olsa da; felsefi duruşunu yöntem açısından analitik, içerik açısından ise varoluşsal olarak tanımlayan M. Melikyan’ın düşünce dünyası ve ufku hakkında yeterli ip ucu verdiği kanaatindeyiz. Sizleri üstad Melikyan’ın diğer önemli eserleriyle buluşturmak dileğiyle...